Türkiye’de ikamet eden nüfus 2013 yılında, bir önceki yıla göre 1 milyon 40 bin kişi artarak yaklaşık 76 milyon 600 bin kişiye ulaştı. Bu nüfusun 70 milyonu il ve ilçe merkezlerinde, 6 milyon 600 bini ise köy ve beldelerde yaşıyor. Nüfus yapısından köy ve belde nüfusuyla (aşağıdaki Tablo) ilgili ortaya çıkan bazı önemli tespitler var:
***
Belde ve köylerde ikamet edenlerin oranı 2012 yılında yüzde 22,7 iken, 14 ilde büyükşehir belediyesi kurulması ve büyükşehir statüsündeki 30 ilde, belde ve köylerin ilçe belediyelerine mahalle olarak katılmasının etkisiyle bu oran 2013 yılında yüzde 8,7 olarak gerçekleşti. Yani ülkemizde her 100 kişiden ortalama 9’u köyde, 91’i şehirde yaşıyor artık.
***
Belde ve köylerde yaşayan insanları yaş gruplarına göre değerlendirdiğimizde: 0-4 yaş grubundaki çocuk sayısını okul çağı genç gruplarla (5-9 yaş, 10-14 yaş ve 15-19 yaş) kıyasladığımızda oldukça düşük düzeyde olduğu görülüyor. Bu, köy ve beldelerde ikamet eden evli genç çiftlerin azaldığını gösteriyor.
Köy ve belde ikametinde en kalabalık grubu okul çağındaki genç gruplar oluşturuyor. İl/ilçe merkezindeki okullara, genellikle gidiş-gelişle devam eden bu yaş grubunda erkek ve kadın sayıları birbirleriyle dengeli gözüküyor.
Köy ve beldelerde ikamet sayısı, 20-24 yaş ve 25-29 yaş gruplarında hızla düşüyor. Bunlar, yükseköğrenim, askerlik ve evlilik yapan veya şehirde işe başlayan genç insanların oluşturduğu bir grup. Bu, gençlerin kırsalda kendileri ve aileleri için bir gelecek görmediklerinin işareti. Bu yaş grubunda diğer bir tespit ise köyde ve beldede ikamet eden kadın sayısının, erkeklere göre çok daha düşük olduğu. Bu da ailelerin, kızlarını şehirde yaşayan erkeklerle evlendirmeyi tercih ettikleri gösteriyor.
Köy ve beldelerde ikamet sayısı, 30-34 yaş grubunda da hızla düşüyor. Bu yaş grubuna kadarki olanların köy ve beldelerdeki ikametlerinin bir nevi geçici olduklarını görüyoruz. Köy ve beldelerde ikamet eden 35-39 yaş, 40-44 yaş, 45-49 yaş, 50-54 yaş ve 55-59 yaş gruplarının sayıları nerdeyse birbirine eşit durumda. Bu gruplardaki erkek ve kadın sayılarının da birbirine eşit olduğunu görüyoruz. Bu, 35-59 yaş grubu arasındaki ailelerin köyde daimi ikametlerini gösteriyor.
60 ve üzerindeki yaşlardan köy ve beldelerde ikamet edenlerin sayısında hızla azalma göze çarpıyor. Bu, kırsalda yaşlanan insanların şehirdeki çocukların yanlarına yerleştiklerini gösteriyor. Ayrıca 60 ve üzerindeki yaşlardaki kadın sayısında erkeklere göre bariz bir artış gözleniyor. Bu da kırsalda kadınların erkeklere göre daha uzun süre yaşadıklarını gösteriyor.
***
Sonuç olarak 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı Büyükşehir-Bütünşehir Yasasıyla 30 ilde köylerin ve beldelerin mahalleye dönüştürülmesinin de etkisiyle 2013 yılında köy ve beldelerde ikamet edenlerin oranı yüzde 8,7 olarak gerçekleşmiştir. Bu, kendi doğal sürecinin dışında yasa marifetiyle gerçekleşen bir durumdur. Doğal olmayan bu durumun olumsuz sonuçlarını, önümüzdeki dönemlerde hep birlikte göreceğiz.
İletişim:
mmert71@gmail.com
Kaynak: www.pusulagazetesi.net
Tablo. Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Belde/Köy Nüfusu
|
Yaş Grubu
|
Erkek
|
Kadın
|
Toplam
|
|
0-4
|
252 656
|
240 187
|
492 843
|
|
5-9
|
268 417
|
255 040
|
523 457
|
|
10-14
|
302 754
|
288 692
|
591 446
|
|
15-19
|
303 854
|
285 089
|
588 943
|
|
20-24
|
266 686
|
223 075
|
489 761
|
|
25-29
|
227 626
|
188 437
|
416 063
|
|
30-34
|
211 554
|
193 951
|
405 505
|
|
35-39
|
189 012
|
183 274
|
372 286
|
|
40-44
|
192 047
|
188 155
|
380 202
|
|
45-49
|
190 048
|
186 114
|
376 162
|
|
50-54
|
191 226
|
193 522
|
384 748
|
|
55-59
|
183 584
|
193 432
|
377 016
|
|
60-64
|
161 521
|
177 170
|
338 691
|
|
65-69
|
129 193
|
153 771
|
282 964
|
|
70-74
|
104 593
|
128 181
|
232 774
|
|
75-79
|
76 754
|
94 664
|
171 418
|
|
80-84
|
62 726
|
78 747
|
141 473
|
|
85-89
|
19 331
|
34 404
|
53 735
|
|
90+
|
3 983
|
9 981
|
13 964
|
|
Toplam
|
3 337 565
|
3 295 886
|
6 633 451
|
Kaynak, TÜİK, 2013