Sosyal sonucu olan ticari karakterli bir iş olarak kısaca özetleyebiliriz. Bizim çiftçi üzerinden değil çiftçiye ulaşmak isteyenlerden sürdürebilirliğimizi sağlamamız hizmetlerimizi çiftçi dostu, çiftçiyi ve doğal yaşamı düşünerek hatta onlar için pazarlık ederek ortaya çıkardığımız bir hizmetler topluluğu.
Bu anlamda hiç bilmezken Dünya’nın en büyük Sosyal Girişim Ağına zorlu bir süreçten farkında olmadan geçerek bu ağa dahil 3.000 sosyal girişimciden biri oldum. Şimdi her derdime koşan büyük bir ağ var ASHOKA.
Onlara bütün hayatımı anlattım çünkü bir sosyal girişimcinin neden böyle zor bir işe soyunduğunu bilmek, belki de diğerleri ile benzerliklerini görmek, farklı ne var bilmek istiyorlardı. Benimle konuşan ve beni bu ağa dahil eden farklı ülkelerden Sosyal Girişimcilerle görüştüm hepsinin gözünde “ne kadar zordu değil mi?” bakışları vardı.
Evet zordu…
Beş parasız iş yapmak zordu…
“Madem paran yok, yapamıyorsun, bırak bu işi” diyenleri dinlemek zordu…
Ailenin sen 20 li yaşların başlangıcında bir kızın böyle saçma sapan işler yapmaktansa, iyi ve mümkünse düzenli gelirli biriyle evlenip çocuklarına bak baskısına katlanmak zordu…
Şimdi çok düzenli ödemelerimizden gurur duyduğumuz daha önce çalışanlarımızın aksattığımız maaşların altında ezilmek zordu…
Ödemeyi geciktirdiğin çalışanlardan bazıları çalışmadığı halde hem parasını ödemedik işten çıkarmakta çok ayıp olur düşüncesiyle işe zarar verenleri her gün görmek zordu…
Bazı güçlü firmaların bizleri güçsüz görüp “bu sadece bir fikir” diyerek projeleri kendilerinin yapması ve bir daha telefonlara çıkmamasına katlanmak zordu…
“İşi mutlaka başarmalıyız, bir şeyler yapmalıyız, kazanırız, buluruz, mutlaka öderiz, çok çalışıyoruz, elbet emeklerimizin karşılığı gelir” düşüncesiyle; Kırtasiye, matbaa, tedarikçi firmalara borçlanmamız. Çoğununda da 20 TL bile olsa alacakları için kapıya dayanıp bilgisayarlarımızı almakla tehdit etmeleri, hatta bazen almaları, binlerce telefon edip hakaret etmeleri, hakkımızda ileri geri konuşmaları, buna rağmen devam etmek zordu… (Borcumuzu geçte ödesek, yaptığımız işe inandığı için üzerine destek olmaya çalışan firmaları buradan ayırırım onları unutmamak lazım.)
Tabi ki ezikken güçlü görünmeye çalışmak ta zordu…
Bazen “biz tarlada çalışırken siz masa başında malı götürüyorsunuz” tepkilerine katlanmak ne kadar çok çalıştığımızı anlatmak zordu…
Aynı firmaya defalarca gidip her güzel toplantının ardından “Fikirleri aldık artık bunları yolcu edelim” gözlerini görerek bilerek hissederek ofise dönmek. O firmanın bir daha bizi aramayacağını zaten alacağını aldığını bilmek. “Olsun iş yapılırsa tarıma faydalı olur, yine de iyi bir iş yaptık” polyannacılığını oynamak zordu…
“Olmuyor bu iş” diyerek dosyaları ayaklar altına altına alıp üzerinde tepindikten hatta camdan attıktan ve ağlayıp zırlayıp bütün hıncını onlardan aldıktan sonra kibarca temizleyip o dosyalardan ve bu işi nasip eden hatta bu işi yapmak için Dünya’ya gönderdiğini düşündüğüm Yaradan’dan özür dileyip olacak, sabır demek zordu…
“Artık dayanamıyoruz, gelecek görmüyoruz” diye işten ayrılanların, içerlerinden gidişine üzüldüğümüz de olanların ardından yapa yalnız yeniden yapılanma planı yapmak zordu…
Her yaptığımızı taklit eden ve daha çok bağlantısı var daha çok parası ve daha çok iş adamı görüntüsü var diye kendi projelerimizi başka birinin yapmaya çalıştığını görmek zordu…
O kişinin yapamadığını görmek ve benim projemdi ama “O da bu gücüyle yapamadı biz yapabilecek miyiz acaba” hissi taşımak zordu…
Bize yardım etmek için gelen, yol gösteren, borç veren kişilerin bunları görüp destek olmayı sürdürmesi zordu…
Yapmak istediğimizin sadece para kazanmak olmadığını anlatmak. Parasız olduğumuzu bilen birine “sadece para kazanmak istemiyoruz, faydalı bir iş yapmak istiyoruz” derken karşımızdakinin “nasıl da aptalsınız” gözlerine tahammül etmek bunu anlamamış gibi davranmak zordu…
Evde boş dolap ve evini satarken alacak kişiye“bu kiracı hiçbir zaman düzenli ödeme yapmaz, zaten düzgün bir işleri yok, başka kiracı bulursunuz” malumatını yanımızda veren ev sahibi gittikten sonraki eziklikle uğraşmak zordu…
Sadece işin gerçekleşmesi bize yeter deyip ağır sözleşmeler imzalamak. İmzaladığının ardında durmak. Karşındakinin kötü niyetli olduğunu apaçık gördüğün halde, bu işin yapılmasının tarım için ne kadar önemli bir iş olduğunu düşünerek gülümsemeye çalışmak zordu…
Bizi kıskanan, kötülük besleyen, batmamız için özel olarak işini gücünü bırakıp uğraşanları hiçbir zaman anlayamadık.
“1 milyon çiftçiye ulaşıyorlarsa ayda 1 TL den 1 milyon TL kazanıyor bunlar” hesaplarına güldük…
Yatırımcının önüne çıkıp iş planını anlatıp “şunun için bu kadar para lazım” demek ama “bu iş planı çok kazandırmaz ve iş çok meşakkatli” diyenlere karşı “biz yapıyoruz, başaracağımıza inanıyoruz” cümlesi kurmak kapıdan çıkarken haklı olup olmadıkları konusunda kendinle savaşmak ve kendi içindeki kötü sesi yenmekte zorlandık…
Bunlardan daha kolay olan neydi;
Çiftçileri bilgisayar kullanmaya, internet kullanmaya ikna etmek ve kullanmalarını sağlamak.
Telefonun hiç mesaj kısmına girmemiş çiftçinin ürünlerinin ilanlarını sms ile göndermelerini sağlamak.
Günde 7 tane mesaj gönderdiğimiz çiftçilerin bu bilgilere göre hareket etmesini ürünleri için önlem almasını sağlamak.
Gittiğimiz köylerde bilgiye kapalıymış görünen insanların bilgi paylaşmak için bir araya gelmesini sağlamak.
Anadoluyu karış karış dolaşmak.
Yeni fikirler, yeni projeler yapmak…
Bütün bunları gerçekleşmesinde o bana güvendi ben de kendime güvenmeliyim desteği veren ve fikirleriyle yanımda olan; Intel Türkiye, Ortadoğu ve Afrika Direktörü Ayşegül İldeniz, Logo Yönetim Kurulu Başkanı Tuğrul Tekbulut, Tarsim Kurucularından Tarım Sigortası Kanunun çıkmasını sağlayan Tanfer Dinler, M-Spark kurucusu ve TEDx te konuşmamı sağlayan ve tüm bağlantılarını açan Ferhan Cook, benzer yollardan geçip başarmış bir kadın olan bana sende başarabilirsin hissi veren, kader arkadaşım Aile ve Annelere dost Girişimler gerçekleştiren Pınar Özyiğit, KAGİDER Başkan Yardımcısı Şila Gök, Agoras Fuarcılık Kurucusu Mehmet Dükkancı, Akdeniz Üniversitesi Tarım Ekonomisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Burhan Özkan ve Ziraat Fakültesi eski Dekanı Prof. Dr. İbrahim Uzun, Hocalarım Selim Özenalp ve Nadir Eker, sektörden ve sektör dışı bir çok arkadaşım, destekçim, bir harf öğretenim…
Bu süreçte yanımızda olmuş ve başarabilirsin hissimizi taze tutmuş insanlar…
Ve tabiî ki bu işe inanan, teknolojik alt yapı ve destekleri ile yanımızda olan. Intel, Şekerbank, Vodafone gibi firmalar. Tarım Sektöründen yaptığımız işe çok inanan Şahtar Tarım – Flora-x sahibi Mehmet Arslan , büyük veya küçük bir çok firma…
En önemlisi de; İşe fazla odaklanıp göz ardı ettiğimiz para yönetimini kötü yapıyor olmamızdan kaynaklandığını keşfedip, mali düzenle ayakta durmamızı sağlayan. Büyük bir holdingin mali işler müdürü iken bizim küçük büromuzda sıfırdan bir mali düzen kurarak ayakta durmamızı tutunmamızı sağlayan mali işler müdürümüz Recep Şimşek, iyi ki varsınız.
Bu yazıyı Özyeğin Üniversitesinde Mentörü olduğum Sosyal Değişim Labaratuvarında Sosyal Girişimci olmak için çalışan, Evsizlere ev, engellilere gelir, projesine destek arayana destek olmak isteyen bilinçli başlangıçlar yapmak için eğitim alan guruba nasıl bir işe girdiklerini ve başlarına neler gelebileceğini bunları baştan kabullenmelerini sağlamak için yazıyorum.
Ben 9 sene önce hayal ettiğim her şeyi gerçekleştirdim şimdi yeni hayallerim var bu sefer başıma gelecekleri önceden tahmin edebildiğim için daha güçlüyüm, sizde öyle olun. İlle de uzun, sancılı bir yoldan geçmeniz gerekmez, başkalarının tecrübeleri en maliyetsiz öğrenme yoludur. Zaman zaman inancınızı yitirmeye başladığınızda “daha iyi ne yapabilirim” diye bir düşünün…
Bu yazıyı okuyan, bu güne kadar yanımızda olan, bize güvenen herkese çok teşekkür ederim.
Ayrıca kötü olaylara sebep olanlara da, sizler olmasaydınız bugün daha güçlü olamazdık.
Çok şükür her türlü zorluğu atlattık, var olanları da nasıl atlatacağımızı öğrendik, umutla daha büyük projelerle geleceğe bakıyoruz…
Genel Müdürümüz Coşkun Yıldırım ve sitemizin ilk yazılımını yazan şu anki alt yapısını da son teknolojilere göre yenileyerek geliştiren Devrim Altınkurt a da benim kadar bu işe sahip çıkıp heyecanlandıkları, yalnız bırakmadıkları için çok teşekkür ederim.
Saygılarımla ve Gururla,
Tülin Akın
Tarimsalpazarlama.com Kurucusu