DOMATES MEYVESİNDE ÇİÇEKBURNU ÇÜRÜKLÜĞÜ
Hem açık alanlardaki üretimlerde hem de seralarda sık karşılaşılan bir sorundur.
BELİRTİLER
Başlangıçta meyvenin çiçek burnunda oluşan açık renkli leke, giderek kahverengi ve siyah bir renge dönüşür ve sonunda kuru, deriye benzer bir görünüm alır. Daha sonraki aşamalarda mantarların enfeksiyonu sonucunda bu bölge yumuşak ve ıslak görünüme dönüşebilir. Bazen sadece birkaç meyvede görüldüğü halde, çoğu kez meyvelerin çoğunda görülür. Eğer çiçekburnu çürüklüğünü oluşturan koşullar fazla ise bu belirtiler meyvelerin erken döneminden itibaren görülmeye başlar.
NEDENLER
Çiçekburnu çürüklüğünü oluşturan gerçek neden, meyvedeki Kalsiyum eksikliğidir.
Meyvedeki Kalsiyum eksikliği ise şu koşullardan dolayı görülür:
a. Düzensiz sulamalar. (Genellikle çok sudan sonraki susuz koşullar)
b. Bitki gelişmesinin hızlı oluşu. (Gelişmesi hızlı olan bitkiler çok su ve çok Kalsiyuma ihtiyaç duyar)
c. Bazı besin elementlerinin aşırı seviyede bulunması. (Bilhassa fazla Azot, gelişmeyi hızlandırdığı için Kalsiyum ihtiyacını da arttırır. Ayrıca çok fazla Potasyum da Kalsiyumdan yararlanmayı engeller)
d. Dikimin soğuk toprağa yapılması. Kalsiyumu kullanılabilir forma çeviren organizmalar düşük sıcaklıklarda etkili çalışamazlar ve bitki yeteri kadar kalsiyum alamaz. Toprak sıcaklığı arttıkça bu organizmaların çalışması da arttığından, daha fazla miktarda Kalsiyum, kullanılabilir forma dönüşebilir.
e. Kök çevresindeki derin sürümler. Çapa veya sürüm işlemleri derin yapıldığında, kök uçları zarar göreceğinden dolayı, bitkinin su alımı engellenir ve böylece meyvelere taşınması gereken Kalsiyum miktarında azalma olur.
f. Topraktaki tuzluluğun yüksek oluşu.
g. Aşırı azotlu gübrelemeler.
h. Köklerde zarara neden olan hastalık ve zararlılar da Kalsiyum alımını engellediğinden Çiçek Burnu Çürüklüğüne neden olabilir.
Genel olarak bitkilerin susuz kalışı da Kalsiyum alımını azalttığından dolayı Çiçekburnu Çürüklüğüne neden olur.
ÖNLEM
1. Toprağa Kalsiyum vermek, toprak tuzluluğunun artmasına neden olacağı için dikkatli olunmalı ve gereğinden fazlası verilmemelidir. Bu nedenle kalsiyumlu gübreler ya olabildiğince erken dönemlerde verilmeli veya geç kalınmış ise yapraktan uygulanmalıdır.
2. Toprak nemi dengede tutulmalıdır. Sulamalar yeterli olmalı fakat fazla olmamalıdır. Sulamalar arasındaki sürede toprak kurumamalıdır. Seyrek ve çok su yerine, sık ve az su tercih edilmelidir.
3. Malçlama, toprak nemini daha stabil tutacağı için yararlı olmaktadır.
4. Yabancı ot mücadelesi için yapılan çapa işlemleri veya sürümler yüzeysel yapılmalı, saçak köklere zarar verilmemelidir.
5. Azot sadece yeterli miktarda verilmeli, fazla verilmemelidir.
6. Soğuk toprağa dikim yapmaktan kaçınılmalıdır.
Dr.M.Nevzat ALAN