DOMATES MEYVESİNDE ÇATLAMA
Üreticiler için Domates meyvelerindeki ÇATLAMA’ lar oldukça önemli bir sorun olmaktadır. Bu durum genel olarak uygun olmayan çevre koşullarından veya yanlış uygulamalardan ileri gelmektedir.
Domates meyvesinde üç değişik tip çatlama görülebilmektedir.
1. KILCAL ÇATLAMA (Russeting) (Hair cracking)
Genellikle meyvenin üst kısımlarında kılcal biçimde ve az belirgin olan çatlamalar oluşur. Bu tip çatlamalara;
a. Ortam neminin yüksek olması,
b. Aşırı gün ışığından ileri gelen yüksek radyasyon,
c. Bazı ilaç etkili maddeleri, neden olmaktadır.
2. DİKEY ÇATLAMA (Radyal çatlama)
Meyvelerde dikine oluşan çatlamalardır. Genel olarak sap kısmından itibaren çatlama başlar.
Genellikle erken dönemde veya sezon sonunda görülür.
a. Yaprak miktarının yetersiz oluşu,
b. Gece-Gündüz sıcaklık farkının fazla oluşu,
c. Aşırı gün ışığından ileri gelen yüksek radyasyon bu tip çatlamalara neden olmaktadır.
3. DAİRESEL ÇATLAMA (Konsentrik çatlama)
Meyvenin sırt kısmında oluşan dairesel çatlamalardır.
a. Düzensiz sulamalar veya bitkinin su alımındaki düzensizlikler,
b. Sıcaklığın; gündüz çok yüksek, gece çok düşük oluşu,
c. Ortalama sıcaklığın çok düşük olması,
d. Havaların kapalı olması, az ışıklanma gibi olumsuz koşullar bu çatlamalara neden olmaktadır.
Ayrıca çatlamaya neden olabilen diğer koşullar da vardır:
1. Çeşitlerin çatlamaya karşı olan dayanıklılıkları farklıdır.
2. Hızlı meyve büyümesi çatlamayı teşvik eder, Yüksek AZOT ve düşük POTASYUM bu tip bitkileri oluşturur.
3. Yaprak hastalıkları özümlemeyi azalttığından çatlamanın artmasına neden olmaktadır.
Çatlamayı azaltmak veya önlemek için gerekli önlemler:
1. Daha az duyarlı çeşitlerin seçimi.
2. Fazla sudan kaçınmak, sulamayı düzenli aralıklarla yapmak ve böylece toprakta sabit nem koşullarını korumak.
3. Suyu azaltmak ve sadece POTASYUM NİTRAT ile gübrelemek.
4. Özellikle sonbahar üretim sezonunda olmak üzere riskli dönemlerde bol yapraklı çeşitleri tercih etmek.
5. Yüksek güneş ışığından korunmak, gölgeleme yapmak.
6. Yaprak hastalıklarını zamanında kontrol ederek özümlemenin aksamasını önlemek.
7. Virüs hastalıkları da çatlamayı arttırdığından, virüs taşıyan böceklerle mücadeleyi zamanında yapmak.
8. Yeterli miktarda KALSİYUM ile gübrelemek.
9. MİKROELEMENT gübreleri ile takviye etmek ve Şelatlı DEMİR uygulamak.
10. Yaprak budamasından olabildiğince kaçınmak.
Dr. M. Nevzat ALAN