TarimsalPazarlama.com

Hayvancılık sektörü için en önemli kaba yemlerden biri olan yonca Türkiye’nin birçok yerinde yetiştiriliyor. Ticari olarak üretimin yaygın olduğu merkezler ise, Iğdır, Aksaray ve Konya. Özellikle Aksaray’da yetiştirilen yonca hem hayvancılık sektörü hem de ihracatta çok tercih ediliyor. Bu nedenle, Aksaray bu işin borsası gibi. Yıllık 60 bin ton civarında yonca üretimi yapılan Aksaray’da yeterince su olmadığı için üretim artırılamıyor.Üreticiler yonca tohumu bulmakta da sıkıntı yaşadıklarını ifade ediyor.
Aksaray ve yöresinde yonca üretimi, ticareti ve ihracatı yapan Uzunoba Tarım Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Örkçü yonca piyasasındaki gelişmeleri DÜNYA’ ya şöyle değerlendirdi: “Yonca üretiminde Iğdır yıllık 80-90 bin ton, Konya Karapınar 80 bin ton ve Aksaray 60 bin ton üretimi ile öne çıkıyor. Yüksek protein oranı ve düşük nem oranı nedeniyle Aksaray yoncası daha çok tercih ediliyor. Şu anda sektörde yaşanan sıkıntıların temelinde ataerkil üretim ve ticaret anlayışı yatıyor. Yonca ile ilgili birlik ya da kooperatif olmadığı için üretici kafasına göre birinci biçim için bir fiyat belirliyor sonra ikinci üçüncü, dördüncü biçim diye kademeli olarak bu fiyatı artırıyor. Talep çok olunca da fiyat yüksek belirleniyor. Bu sene yoncanın kilosu 40-50 kuruşla başladı kısa sürede 70 kuruşa dayandı.”
Otu, samanı yoncayı bilmeyenler hayvancılık yapıyor
Kurulan bir çok hayvancılık işletmesinin profesyonel olmadığını belirten Örkçü: “Devlet sıfır faizli kredi verince hayvancılığı bilen bilmeyen herkes bu işe girdi. Adamlar 10 dekarlık alana 3 bin 5 bin başlık işletme kuruyor. Yem üretimi yok. İhtiyacını piyasadan karşılamaya çalışıyor. Ama, yoncayı, otu, samanı birbirinden ayırt edemeyecek kadar bilgisiz yatırımcılar var. Yonca istiyorlar, işe yaramaz başka bir ot versen alıp hayvana yedirecek. Çünkü yoncayı bilmiyor. Daha önce tekstil, müteahhitlik işi yapanlar, doktorlar, avukatlar yani hayvancılığı hiç bilmeyenler bugün hayvancılık işletmesi sahibi. Bunların bilinçsizliği ve bilmeden talebi yükseltmeleri de fiyatı artıran önemli etkenlerden birisi” diye konuştu.
İhracat için talep çok
Türkiye’nin 2009 ve 2010’da yoğun olarak yonca ihracatı yaptığını ancak son iki yıldır ihracatın azaldığını belirten Örkçü, Suriye’deki karışıklığın ihracatı durma noktasına getirdiğini söyledi. İhracat için her gün talep aldıklarını belirterek şunları söyledi: “ Geçen yıla kadar Türkiye’den tonu 200 dolara Ürdün, Dubai, Katar, Suudi Arabistan’a yonca ihraç edildi. Bugünde 10 bin tonluk, 5 bin tonluk talepler geliyor. Fakat Suriye’deki olaylar nedeniyle ihracat yapılamıyor. Çünkü Türkiye’den bu ülkelere Suriye üzerinden transit gidiyordu. Suriye olumsuz etkiledi. Ayrıca fiyat da yükseldi.İç piyasa fiyatı daha cazip olunca kimse ihracatla uğraşmak istemiyor.”
Stokçular piyasayı yönlendiriyor
Fiyatların yükselmesinde stokçuların da önemli rolü olduğunu anlatan Örkçü, Konya merkezli bir firmanın Aksaray’da üreticilere piyasanın çok üzerinde fiyat vererek 15 bin tondan fazla yonca alarak stokladığını iddia etti. Örkçü: “Piyasayı bozan stokçular var. Bu dönemde piyasanın üzerinde bir fiyatla yoncayı alıyorlar ve stokluyorlar. Bugün kilosunu 40 kuruşa aldıysa birkaç ay sonra 70-80 kuruşa satacaklar. Aksaray’daki yoncanın dörtte birini bir tek firma alıp stokluyor. Bu nedenle piyasa talebe cevap veremiyor ve fiyat yükseliyor. Bu işte de ciddi spekülatörler var. Bunun bir şekilde önlenmesi gerekiyor” diye konuştu.