Solucan gübresi yaklaşık 40 yıldır başta ABD olmak üzere birçok Avrupa ülkesi tarımsal işletmeleri tarafından üretilmekte ve kullanılmaktadır.
Solucan gübresi; Kırmızı Californiya solucanı adıyla bilinen Lumbricus rubellis ve Eisenia foetida toprak solucanı türlerinin organik olarak yetiştirilmiş büyükbaş hayvanların dışkıları ve organik bitkisel materyallerin fiziksel ve kimyasal yapılarını değiştirmeleri temeline dayanarak ürettikleri bir toprak düzenleyici ve bitki besleme materyalidir.
Bu değişimde 1 m3 hacimlik hammadde içerisinde yaklaşık 250.000 adet solucan üç ay süresince işlem yapmaktadır. Solucan gübresi içerdiği yüksek düzeyde toprak ve bitki için yararlı simbiyotik(rhizobium) ve asimbiyotik (serbest ve azot fiske eden bakteriler ve mikoriza mantarları) bakteriler ile toprağın mikroflora ve mikrofaunasmasında canlılık kazandırır.
Solucanlar sindirim sistemleri içinde sentezledikleri antibiyotik nitelikli yapılar, aminoasit ve vitaminleri dışkılarına karıştırarak ortaya çıkan gübrenin biyolojik aktivitesini arttırırlar. Böylece bu gübreyle beslenen bitkilerin sağlıklı ve hızlı gelişmelerini sağlarlar. Sözü edilen bu biyolojik stimulatörler diğer hayvansal gübrelere oranla 100 kat daha fazladır. Kimyasal gübrelerde ise hiç bulunmamaktadır.
Ayrıca muhteviyatındaki humik asit ve fulvik asit bitki beslemesi için son derece gerekli olan maddelerdir.
Solucan gübresinin özellikleri
- Granüler yapısı toprağın sütrüktürünü düzenleyip havalanmayı sağlarken su tutma kapasitesinin yüksekliği topraktaki su stresini minimize etmektedir.
- Yapısındaki çok sayıda bakteri verildiği topraktaki zararlı bakterilerle rekabet ederek onların zararlı etkilerini ortadan kaldırır, böylece bitkilerin hastalıklara karşı direncini artırır.
- Hava şartlarının olumsuz etkilerine(don, sıcaklık farkları vb.) karşı bitkiyi korur.
- Kesinlikle yabani ot tohumu içermez.
- Kaliteli, bol verimli ve raf ömrü uzun ürünler elde edilmesini sağlar.
- %100 ekolojik ve non-toksiktir.
- Toprağın Ph,sürtüktür, nem gibi özelliklerinin düzenlenmesini sağlar.
- Bilhassa kimyasallarla kirlenmiş, kuvvetini ve canlılığını yitirmiş, yorulmuş toprakların ıslahını sağlar.
- Asitli, kumlu toprakları düzenleyerek tarıma elverişli hale getirir.
- Kokusuzdur.
- Solucan gübresiyle yetiştirilmiş bitkilerde nitrat kalıntısı bulunmaz.
- Suyu, havayı ve toprağı kirletmez.
- Toprakta uzun süre kalır dolayısıyla bitkinin uzun süre besin ihtiyacını karşılar. Besin elementlerini bitkinin ihtiyacına göre tedricen bitkiye kazandırır.
Solucan Gübresi çok sayıda simbiyotik bakteri (Rhizobium) ve asimbiyotik mikroorganizmalardan azot fiksasyonu yapan bakteri (Azotobakter) ve mikoriza mantarları ihtiva eder. Bu mikro organizmalar toprak içinde bulunan ancak bitki tarafından alınamayan besin maddelerine parçalayarak bitki tarafından alınabilir forma dönüştürürler. Ayrıca azot fiske eden bakteriler havadaki azotun toprağa kazandırılmasını sağlayarak bitki tarafından alımını kolaylaştırır. Solucanların salgı maddeleri enzimler üretim süreci içinde dışkılarına karıştığında çok sayıda ve çeşitte enzim, vitamin, aminoasit, büyüme hormonu içermektedir. Bunlar ise bitkinin daha hızlı gelişmesini ve olumsuz çevre şartlarına karşı dirençli olmalarını sağlar.
Avantajları
Bitkiler için aynı anda hem besin kaynağı hem de büyümeleri için teşvik olarak etkilidir;
Humusu az olan toprakları iyileştirir, topraktaki faydalı mikroorganizmaları uyarır,
Toprağın genel durumunu iyileştirir ve topraktaki organogenetik elemanlarını bitkilerin alabileceği sekle dönüştürür;
Organik maddeleri az olan topraklar için organik azotun yüksek oranı büyük önem taşımaktadır, özellikle uzun sure mineral gübrelemeden sonra;
Gübre özün içerdiği besleyici elemanlar daha uzun sure için toprakta kalmaktadır, bu da bitkilerce daha iyi alınmalarını sağlar;
Hızla suda çözünür ve ziraatta kullanılan tüm ilaç ve gübrelerle uyumludur;
Bitkilerin sağlam kok sistemi oluşması için yardımcı olur, bitkilerin stres ve patojenlere karsı dayanıklılığını artırır ve ekolojik temiz ziraat ürünlerinin üretimi için mükemmel bir gübredir.
Sebzeler
- %30-50 yüksek verim sağlar.
- Tohum çimlenmesi enerjisinde %40 oranında artış sağlayarak tohum maliyetini düşürür.
- 10-15 gün erken fide oluşumu sağlar.
- 10-15 gün hasatta erkencilik sağlar.
- Ekolojik olması nedeniyle solucan gübresi ile beslenen sebzeler orijinal renk,aroma ve lezzete sahip olur.
- Sulu solüsyonları yaprak ve gövdede pestisit görevi görür.
Bağcılık üzerine etkileri
- Bitki köklerinin hızlı ve sağlıklı gelişmesini sağlar.
- Üzümlerde erken hasat sağlar böylece kaliteli ve orijinal ürünlerin piyasaya erken girmesini sağlar.
- Türe özgü aroma ve lezzet kazandırır.
Patates tarımı üzerine etkileri
- %40-70 verim artışı sağlar
- Yıl boyu toprağın besin maddesi içeriğini korur.
- %15-45 yüksek oranda nişasta sentezlenmesini sağlar.
Meyvecilik üzerine etkileri
- Hızlı ve güçlü fidan gelişimi sağlar.
- %100 başarılı tansplantasyon(şaşırtma) sağlar.
- Meyveler 10-15 gün erken hasat edilir.
- Meyveler daha büyük,orijinal morfoloji, aroma ve lezzetli olmalarını sağlar.
- Meyvelere ekolojik, temiz,kansorejen madde içermeyen yüksek vitamin ve besleyici değerlere sahip özellikler kazandırır.
Çim üzerine etkisi
- Çok güçlü,dayanıklı olmalarını ve hızlı büyümelerini sağlar.
- Çimlerin sararmalarını engeller.
- Çimlenme verimini artırarak tohum maliyetini düşürür.
* Solucan Gübresinin sebzelerde dikim öncesi sıraya atılması önerilir. Dikim sonrası atılması zorunluluğu durumunda fidenin yaprak iz düşümüne denk gelen toprağa uygulanması önerilir.
* Solucan Gübresinin ağaçlarda dikim öncesi ve sonraki dönemlerde yaprak iz düşümüne denk gelen toprağa uygulanması önerilir.
HOBİ SOLUCAN YETİŞTİRİCİLİĞİ
YEM OLARAK KULLANILAN ATIK ÇEŞİTLERİ
-
Hayvansal Atıklar,büyükbaş hayvan dışkısı
-
talaş,çay posası,kahve telvesi,yumurta kabuğu
TEMEL ŞARTLAR
-
Yaşama ortamlarının iyi havalandırılması ve nem oranının korunması gerekir.
-
Zamanında beslemelidir.
-
Yemin yeteri kadar organik atık içermesi ve solucanların rahatça ulaşabilmesi gerekir.
-
Ortam sıcaklığı +15 ile +30 °C olmalıdır.
-
Yem içerik bakımından hep aynı standartta, aynı cins atıklar, aynı oranda karıştırılarak hazırlanmalıdır.
SU: Nehir, kaynak veya kuyu suyu kullanılır. Klorlu su zararlıdır, bekletip kullanmak gerekir. Ayrıca kanalizasyon veya yağmur suyu da kullanılabilir.
YEM: Yem kalitesi solucan yetiştirilmesinde en önemli etkendir. Yemi gübrenin içindeki mikroorganizmalar meydana getirmektedir.
Yem için kullanacağınız atıkları mümkün olduğunca küçük parçalara bölerek (bıçak, kıyma makinası vs yardımıyla) hazırlayınız.
Hobi tipi kabın içinde gönderilen solucanlarınızı güneş görmeyen bir yere yerleştirdikten sonra, başlangıçta yapmanız gereken tek şey günde bir kaç defa kabınızın üst kısmındaki yem kurumaya yüz tuttukça bir spreyle üzerine su püskürtmektir.(yaz aylarında daha fazla kuruma olur)
Solucanlar yemi gübreye dönüştürdükçe, yem eksilmeye başlayacak ve solucanlar en üst kısımda dolaşmaya başlayacaktır. Her defasında bir parmak kalınlığında 3 günde bir hazırladığınız yemi ekleyip üst kısımlar kurur gibi olunca su püskürtün.
Kabınızdaki gübre üstten 10 cm kalıncaya kadar yükselince solucanlarınızı başka bir yere taşımanın ve gübre hasadının zamanı gelmiştir. Aynı büyüklükte iki kabınız veya kabınızın iki katı büyüğünü alın ve tabanına 10 cm kalınlığında yemi serin.
solucan kabınızı boşaltıp solucanları seçin ve yeni yerlerine düzgünce dağıtarak yerleştirin ve 3 günde bir 1 parmak kalınlığında yem vermeye ve su püskürtmeye devam edin. Elde ettiğiniz gübreyi hafifçe kurutarak çok ince olmayan bir elekle eleyip bitkilerinizde kullanın.
ADAPTASYON
Yeni bir tür atıkla çalışmak isterseniz yetişkinlerin büyük çoğunluğu yeni yeme alışamaz ve ölürler. Gençler ise kolay alışırlar ve larva çıkarmaya başlarlar. Yeni yeme adaptasyon süreci 2 ? 4 ay arasında değişebilir. Solucanlar yeni ortamlarında daha önce alıştıkları yem veriliyorsa yaklaşık 2 haftada uyum sağlarlar.
. BAKIM
-
Nem oranını % 80 de tutmak için sürekli sulamak gereklidir.
-
Yemi kabartmak gereklidir.
-
Üst konteynır tamamen doluncaya kadar yem eklenmelidir.
Örneğin,1000 adet Kırmızı Kaliforniya Solucanı"nı teslim aldıgınız zaman minimum 60cmx60cm boyutlarında plastik bir kabın içine gazete kağıdını şeritler şeklinde kesip solucanlara yatak olması için yerleştiriniz.
Daha sonra teslim aldıgınız kutu içindeki solucanları gübreleriyle birlikte plastik kabınıza dökünüz.Döktüğünüz içinde solucan bulunan gübrenin nemini camsil fısfısının içine su koyarak tazeleyiniz.Solucanların içinde bulundugu gübrenin nemini 3-4 günde bir kontrol etmelisiniz.Gübre ne çok vıcık vıcık olacak ne de kupkuru.Elinize giydiginiz bir eldiven ile gübreden bir avuç alıp sıkınız,sıkınca avucunuzdan en fazla 1-2 damla su damlamalıdır.Vıcık vıcık su olmamalıdır,gübreyi avucunuzda sıktığınız zaman yapışıp topaklanıyorsa ortamın nemi uygun demektir.Tek yapmanız gereken 3-4 günde bir plastik cam-sil şişesine su doldurup fıs fıs şeklinde nemlendirmenizdir.
Solucanlarınıza evdeki meyve sebze artıklarını blender veya kollu kıyma makinasından geçirerek vermelisiniz veya sığır gübresi temin edebilirseniz sadece bu gübre ile besleyebilirsiniz. Solucanların en sevdiği mamalar muz kabukları,elma kabukları,çay posası ve kahve telvesidir.Bu mamaların haricinde tüm yemek artıklarınızı kapalı bir kapta 1 hafta beklettikten sonra fermente olduğundan emin olup verebilirsiniz..Mama vermeden önce mutlaka kabınızın bir kenarına bir tutam koyarak 1-2 gün bekleyin.solucanların mamaya girip girmemelerini gözlemlemelisiniz.1-2 gün sonra hazırlamış oldugunuz mamaya girmişlerse mamayı kabınızın içindeki gübreyi 2-3 cm üstünü kapatacak şekilde sıvayabilirsiniz.Kabınızın içindeki mamayı solucanlarınız hızla tüketecekler ve ortaya çok değerli bir gübre olan solucan gübresi cıkacaktır.
Artık yapmanız gereken ise kabınızın içindeki solucan gübresinden solucanları ayırıp gübreyi hasat etmenizdir.Bunun için ise kabın içine delikli bir bez,ağ,çuval benzeri içinden solucanların geçebileceği bir örtü koyarak üzerine taze mama ilavesi ile solucanların deliklerden ağın içindeki taze mamaya geçmesini beklemektir.Sonrasında delikli bezinizi kenarlarından tutarak içindeki solucanlar ile birlikte hazırlamış oldugunuz 2.bir kaba aktarmaktır.2.kabı hazırlarken yatak yapmayı unutmayın.
Solucanları aktardıktan sonra 1.kabınızda bulunan tüm gübre solucan gübresidir ve bu gübreyi balkonunuzda veya arka bahçenizde organik sebzeler,meyveler yetiştirmek için kullanabilirsiniz.Saksı bitkileri ve çiçekler içinde bulunmaz nimettir solucan gübresi.Yetiştireceğiniz sebze ve meyvelerin tatlarına hayret edeceksiniz.Harikulade lezzette sebze ve meyveler yemeye hazır.
Solucan gübresi çok değerli bir gübre. Bazı bitkilerde %50, bazı bitkilerde ise %70"e varan üretim artışı sağlıyor. Ayrıca elde edilen meyve sebzeye mükemmel bir aroma katıyor.
Solucan gübresi %100 doğal gübre olduğu için organik tarım yapanlar tarafından çok tercih edilmekte. Sadece organik tarım yapanlar tarafından değil, evinde bahçesinde yetiştirdiği meyve sebzenin doğal aromasını tatmak isteyenlerin de tercih ettikleri bir gübre.
NOT:
Solucanların sindirim sistemi asidik besinlere karşı duyarlı. Tüm narenciye kabukları,portakal, limon, mandalina , soğan sarımsak, et ve süt ürünleri, sirke, iğne yapraklı olan çam vs. ağaç yaprakları, meşe yaprağı kesinlikle solucanlara verilmemelidir.