Ülkemizin en önemli tarımsal ihraç ürünü olan fındıkta yaşanan verim ve kalite sorununu ortadan kaldırmak amacıyla başlatılan çalışmalar aralıksız olarak sürdürülüyor. Son olarak Trabzon Ticaret Borsası Başkanları ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı üst düzey yetkilileri Ankara’da bir araya gelerek, mevcut durumu ve bundan sonra yapılması gerekenleri masaya yatırdılar.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nda yapılan toplantıya Bakanlık Müsteşar Yardımcıları İsmail Kemaloğlu ile Mehmet Hadi Tunç ile Tarım Reformu Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Şahin, Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı Ümit Bayramkutlu, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Koordinatörü Ercan Türktemel, TAGEM Koordinatörü Haydar Kurt, Trabzon Tarım İl Müdürü Cahit Gülbay, Fındık Araştırma İstasyonu Müdürü Gökhan Kızılcı, Trabzon Ticaret Borsası Meclis Başkanı Mehmet Cirav ile Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu katıldılar.
Borsanın Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi ile yaşlı bahçelerin sökülüp, farklı dikim sistemleri ile yeniden dikilip örnek bahçeler oluşturulmasıyla gündeme taşınan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından da Ordu’daki DOKAP Stratejik Eylem Toplantısı’nda devletin konuya el attığını açıklamasıyla hız kazanan çalışmaların genel bir değerlendirmesi yapıldı.
Toplantıda proje çalışmaları ile elde edilen sonuçlar üzerinden, yaşlı fındık bahçelerinin sökülüp yeniden dikilmesi için hazırlanan teknik ve mali raporlar ele alındı.
Toplantıda konuşan TTB Meclis Başkanı Mehmet Cirav, 2009 yılına kadar sistem dışı müdahalelerle bozuk bir yapıda işlev gören fındık piyasasının, bu yıldan sonra hayata geçirilen serbest piyasa sistemi ile düzelmeye başladığına dikkat çekip; “Ancak, bu sistemin tek aksayan yanı, üreticiye yapılan desteklemenin ürün bazlı değil de, araziye olmasıdır. Bu da üreticinin bahçesine girmemesini teşvik ediyor. Oysa biz üretimi teşvik etmeliyiz. Çünkü çok değil, bundan 15 sene önce 500 bin ton kabuklu fındığı satamayan Türkiye, şimdilerde 700 bin tonu satabilmekte, gelecek e ise 1 milyon ton bile satış için az gelecektir. Oysa, son 10 yılın ortalamasına göre, Türkiye’nin üretimi 600 bin ton civarındadır” diyerek, devletin verim ve kaliteyi arttırmak için önündeki en büyük engel olan alan bazlı desteği acilen ürüne verilir hale getirmesini istedi.
Yönetim Kurulu Başkanı Köleoğlu’da; borsa olarak sorunu gündeme taşımada sektörün tüm kesimlerine çağrı yapıp, ellerini taşın altına koyarak hareket ettiklerini belirterek; “Sorun ortaya konmuş, çözüm için yapılması gerekenler başta üreticiler olmak üzere tüm kesimler tarafından kabul görmüştür. Biz örnek bahçelerle örnek olup, verim ve kalitesizliğin giderilebileceğini ortaya koyduk. Artık sıra Devlette. Gerekli yasal düzenlemeler ve teşviklerle belli bir plan ve proje ile verimi arttırmaya başlamalıyız. Bir üründe dünya lideri olacak, ama dönümde 200-250 kilo yerine 80-90 kilo üreteceksiniz. Bu büyük bir yanlışlık, eksikliktir. Bunun ortadan kaldırılması için gerekeni devletin önceliğinde hep birlikte yapmalıyız” dedi.
Bakanlık Müsteşarı İsmail Kemaloğlu da, fındık bahçelerinde yaşlılık ve bakımsızlığın yanı sıra, bahçelerle ilgilenecek nüfusun yaş yapısının sorun teşkil ettiğine dikkat çekerek şöyle dedi: “Sektörde yapısal değişiklikler radikal olarak yapılmalı. Üreticinin bahçelerine girmesi, yaş ortalaması 50’inin üzerinde olan üreticilerin yerine genç nüfusun monte edilmesi için çareler aranmalıdır.
Bunun için alınması gereken tedbirler aşağı yukarı bellidir.
Bu noktadaki sevindirici gelişme, sektörde tüm kesimlerin sorunlar ve çözüm yollarındaki hemen hemen aynı ortak akıl etrafında birleşmeleridir. Gereken yapısal değişiklikler için çalışmalarız sürüyor.” Tüm sert kabuklu tarım ürünlerinde olduğu gibi fındıkta da verim ve kalitenin arttırılması için yaşlı bahçelerin sökülüp yenilenmesinin sadece yöntemlerden biri olduğuna dikkat çeken Müsteşar Yardımcısı Mehmet Hadi Tunç ta, “ Verim için bahçelere ilgi, budama, bakım ve gübrelee de çok önemli. Sadece bahçelerin sökülmesi üzerine oluşturulacak politikalarla sorunu ortadan kaldırma yerine, tümünü birden ele alacak politikalar geliştirmeliyiz” dedi.
Toplantıda verim ve kalitenin arttırılması için başta desteğin ürün bazlı hale getirilmesi olmak üzere, bahçelerin yenilenmesi, budanarak gençleştirilmesi gibi konularda yapılacaklar ile devletin bunlara sağlayacağı destekler üzerinde durularak ortak rapor hazırlanmasına karar verildi.